Çölyak hastalığı, genetik yatkınlığı olan bireylerde buğday, arpa, çavdar gibi tahıllarda bulunan gluten isimli proteine maruz kalma sonucu gelişen, kronik, immün aracılı bir ince bağırsak enteropatisidir. Çölyak hastalığı temelde ince bağırsağı etkilese de, klinik özellik yelpazesi hem intestinal hem de ekstraintestinal semptomlar ile çok geniştir. Her yaş grubunda, her ırkta ve her iki cinste de görülebilir.
Çölyak hastalığı toplumun yaklaşık %1- %0.03 etkilemektedir. Hastalığın çok geniş bir klinik yelpazeye sahip olması, atipik seyir gösterebilmesi veya hiç bulgu vermemesi nedeniyle gerçek bir prevalans vermek zorlaşmaktadır, bu nedenle hastaların ancak yüzde 10’nuna tanı konulduğu tahmin edilmektedir. Bakanlığımız Sağlık Bilgi Sistemlerinden elde edilen verilere göre Türkiye'de tanı konan çölyak hastalığı sayıları 2021 yılı sonu itibari ile 138.230 belirtilmiştir.
Çölyak hastalığı, bilindiği üzere hem çocuklar hem de erişkinlerde geniş bir klinik yelpazeye sahiptir. Organizmada etkilemediği sistem ya da organ yoktur. Tüm sistemlere yönelik semptomlara neden olması çok ciddi tanı karmaşasına yol açmaktadır. Bu durum tıbbın her disiplininden hekimleri ilgilendiren evrensel bir sorundur.
Çölyak hastalığında etkin olduğu bilinen tek tedavi, glutenin ömür boyu diyetten çıkarılmasıdır. Glutensiz diyet uygulanmasındaki amaç, hastalığın var olan semptomlarını kontrol altına almak, hastaların yaşam kalitelerini arttırmak ve hastalıkları ile ilgili komplikasyonların oluşmasını önlemektir. Özellikle çölyak hastalığında erken tanı çocuklarda büyümenin yakalanmasında, uzun dönem komplikasyonlarının önlenmesinde önemlidir.
Bakanlığımız tarafından STK’lar, Üniversiteler ve özel sektör işbirliğinde “Erişkin Bazı Metabolizma Hastalıkları (Tiroid, Osteoporoz, Gut) ve Çölyak Hastalığı Kontrol Programı 2019-2023” hazırlanmış ve uygulanmaktadır. Bu program kapsamında;
Çölyak hastalığında farkındalığı arttırma amacıyla Bakanlığımız tarafından materyaller hazırlanmıştır. Sağlık kuruluşlarında, eğitimlerde kullanılmak üzere topluma yönelik, okullarda ve eğitim merkezlerinde kullanılmak üzere çocuklara yönelik bilgilendirme broşürleri, afiş çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Öğrencilere çölyak ile ilgili bilgilendirme okul sağlığı çalışmaları kapsamında yapılmaktadır.
Bugün Efeler, Söke ve Nazilli İlçelerimizde aynı gün ve saatte diyetisyenlerimiz tarafından 9 Mayıs Dünya Çölyak Günü kapsamında Çölyak Hastalığı ve Glutensiz Beslenme hakkında bilgilendirme ve Resfebe etkinliği gerçekleştirilmiş; program sonunda Söke Un sponsorluğunda glutensiz un hediyeleri ve katılım sertifikaları İl Sağlık Müdürümüz Dr. Osman AÇIKGÖZ ve İl Milli Eğitim Müdürü Seyfullah OKUMUŞ tarafından katılımcılarımıza takdim edilmiştir.